25 NĂM CHO MỘT CUỘC CHUYỆN TRÒ

Mắc Nói & Dung Dị
Jun 30
9 min read

Updated: Jul 8

Đó là một buổi sáng Chủ Nhật giữa tháng 5. Ông đến ghé thăm căn hộ của tôi, theo như lời nói qua điện thoại là “để biết chỗ mày ăn ở sao?”.

Từ cuộc gọi hôm đó cho đến ngày hẹn Chủ Nhật chắc phải hơn 2 tháng vì những công việc đột xuất của cả hai. Một cuộc gặp gỡ dù đã được biết trước nhưng không hiểu sao gần đến ngày gặp, tôi cảm thấy bồn chồn vì một câu hỏi giản đơn “hai chúng tôi sẽ nói gì hôm đó?”.

Tôi - một người đàn ông 39 tuổi, trải qua đủ thứ chuyện trên đời, từ những biến cố lớn, mất mát lớn với rất nhiều nước mắt, luôn tự tin vào sự mạnh mẽ, can trường của mình - giờ đây lòng cảm thấy xôn xao vì một cuộc hẹn với người đàn ông hơn mình hai con giáp.

Người đàn ông tôi gọi là “Ba”.

Ông bước ra khỏi gia đình khi tôi học lớp 9, 14 tuổi - ngỡ ngàng, bất lực, đau đớn, chưa hiểu được “chuyện của người lớn” là thế nào. Ông cũng chưa tưng giải thích với tôi lời nào cả. Chỉ lẳng lặng ra đi với đôi bàn tay trắng. Mẹ tôi nói gỏn lọn “Khi nào mày lớn thì mày sẽ hiểu, chuyện người lớn con à!”. Tôi không muốn hiểu và cũng không thể nào hiểu nổi. Tôi bệnh nặng như thế sao ông đành lòng để lại hai mẹ con. Nỗi đau bỗng chốc hóa hận thù, gom thành một khối, nặng lòng bên trong.

Mẹ tôi biết, mẹ nhìn thấy, như cái cách mẹ hiểu đứa con trai duy nhất của mình. Thỉnh thoảng, mẹ hay dặn hờ “Mày không được hận ba mày. Không có ổng là mày không sống đến giờ đâu con. Cái thân của mày đắp bằng tiền của ổng cực khổ làm ra!”, “Mày không được hận ba mày, ổng không có lỗi gì với mày. Ổng chỉ có lỗi với mẹ”.

“Mày không được hận ba mày!” Tảng đá bên trong vẫn nằm ở đó. Lặng thinh.

*Tôi ở tuổi 15, 16 trước những biến cố lớn của cuộc đời*

Hai năm sau mẹ tôi mất - một sự ra đi đột ngột. Ông có về để tang. Tôi đã không nhìn mặt ông. Tôi không muốn nhớ hình ảnh đó. Tôi đóng chặt tâm trí của mình để nó không có bất kỳ cơ hội nào len lỏi vào vùng ký ức, vốn đang chất chứa ngổn ngang những hình ảnh, kỷ niệm với mẹ - thứ mà tôi biết sẽ dày vò mình thật nhiều năm sau đó.

Từ ngày đó, tôi gần như tránh né mọi kết nối với ông vì tôi biết rằng tâm trí của một thằng con trai 16 tuổi không thể nào chịu đựng được hai nỗi đau - một người đã ra đi mãi mãi, một người vẫn ở đó nhưng không thể chạm vào. Khoảng thời gian đó kéo dài cũng phải gần 10 năm.

Cảm giác trong tôi về ông chỉ phần nào được tháo gỡ khi tôi gần 30 tuổi. Khi đã bắt đầu đi làm, bản thân mình phải gánh vác trách nhiệm chăm sóc gia đình. Áp lực công việc, áp lực tài chính, áp lực phải một mình đương đầu với tất cả - tất cả những điều đó giúp tôi một cách tự nhiên, đặt mình vào vị trí của ông. Một người chồng, người ba trẻ, tuổi 27 đã phải bắt đầu nuôi đứa con trai mắc bệnh nặng từ năm 3 tuổi. 11 năm đằng đẵng cùng con chiến đấu với căn bệnh oái ăm, chắc chắn là một hành trình đầy gian khó cả về thể chất lẫn tinh thần.

Ngày ông quyết định rời khỏi gia đình, ông 38 tuổi, cũng gần bằng tuổi tôi khi đang viết những dòng này. Nửa đời người, khi cuộc sống trở nên quá khó khăn và không tìm thấy bất kỳ ánh sáng hy vọng nào, lựa chọn buông tay và ra đi cũng là một điều có thể thấu cảm. Đó là lựa chọn của sự bất lực trước số phận của cuộc đời, một sự lựa chọn đau đớn ở vị thế của một người đàn ông, một người chồng, người cha.

Khi đã “nhìn thấy” ông nhiều hơn, tôi cũng mở lòng để kết nối, ít thôi - mỗi năm 1 lần, khi gần Tết, tôi gặp ông nhận vài món đồ nho nhỏ, trong đó có cả đồ để cúng Mẹ.

Trong một buổi chiều trên đường về nhà, khi tôi nhìn thấy dáng ông ngồi làm việc trên chiếc máy tính bàn đã cũ trong một tiệm làm bảng hiệu nhỏ, lòng tôi chợt thắt lại - đó là lần đầu tiên tôi có cảm giác đó. Tôi thấy cái dáng người đó, tôi thấy ông già đi, tôi thấy ông ốm lại, tôi thấy ông một mình, và tôi thấy quặn lòng, nước mắt tự nhiên nhẹ rơi trên quãng đường còn lại. Tôi nhận ra đó là tình phụ tử - một thứ tình cảm vẫn luôn ở đó, chôn giấu, bụi mờ, chỉ chờ sự hận thù tan biến để có cơ hội được lên tiếng. Nhiều ngày sau đó, tôi đã trăn trở thật nhiều với một tâm tình nặng trĩu. Và tôi quyết định viết cho ông một bức thư. Từng con chữ xiêu vẹo vì sự rung động, vì những chất chứa trong gần 15 năm qua. Nội dung chính của bức thư chỉ muốn gửi đến ông rằng tôi hiểu những gì ông đã trải qua và vì sao ông đã quyết định như vậy. Tôi đã không còn cảm thấy những cơn sóng bên trong khi nhiều thấy ông. Và tôi sẽ không từ chối bất kỳ kết nối nào từ ông. Lòng tôi đã lặng và tôi mong ông được bình an, hạnh phúc với gia đình nhỏ của mình. “Bất cứ lúc nào ba muốn gặp hay nói chuyện với con thì ba nhắn con tiếng”.

Từ sau bức thư đó, hai ba con tôi đã thoải mái với nhau hơn. Dù cũng chỉ liên lạc vài lần một năm, mỗi lần cỡ chục câu nhưng cái cảm giác mỗi khi gặp nhau đã dễ chịu hơn rất nhiều.

Từ bức thư đó cho đến cuộc hẹn ngày Chủ Nhật vừa qua cũng cỡ 10 năm. Khi ông chủ động mở lời, tôi đã nghĩ rằng đây là lần đầu tiên sau 25 năm, chúng tôi sẽ ngồi cạnh nhau gần đến như vậy.

25 năm cho một cuộc gặp gỡ tình thân.

Buổi sáng Chủ Nhật hôm đó, tôi xuống đón ông lên căn hộ của mình. Nhìn thấy dáng ông từ xa cùng với chiếc Future đã cũ dưới cái nắng sáng một ngày cuối tuần, lòng tôi dấy lên một sự bồi hồi. Người đàn ông với dáng người cần lao đó là ba mình, ông đến thăm nhà mình, ông đến thăm mình, ông đã đến gần mình.

Tôi ngồi lên yên sau chiếc xe cà tàng để chỉ đường ông đi xuống hầm gửi xe. Lần đầu tiên tôi gần ông đến như vậy. Tấm lưng này, người đàn ông này đã nuôi sống tôi trong suốt thời trai trẻ của ông - như Mẹ tôi đã từng nói “Mày sống được đến lúc này là nhờ có ổng!”

Cuộc trò chuyện của hai ba con chúng tôi bắt đầu từ hầm gửi xe với thật nhiều câu hỏi.

Sao ở chung cư mà không ở nhà đất? Con đâu đủ tiền mua nhà đất.
Mua trả góp hả? Mỗi tháng bao nhiêu? Bao lâu nữa hết? Sao nhiều tiền vậy? Sao trả gì lâu vậy?
Đi thang máy vậy cúp điện thì sao? Nguy hiểm quá!
Ở gì cao vậy? Có chuyện gì rồi sao? (Tôi ở tầng 6).

Khi bước vào nhà, ông đặt lên bàn hộp đồ ăn và bịch trái cây.

Có mua con gà nướng, bánh mì, lát trưa lấy ăn. Ăn không hết bỏ tủ lạnh rồi tối hâm lại.
Xoài nhà trồng, không có xịt thuốc gì, cúng rồi mai ăn được.
Sao mua giày gì nhiều vậy?
Này là nước hoa không đó hả? Xịt gì nhiều vậy?
Đọc sách tiếng Anh luôn hả?

Từng câu hỏi của ông như người một người ba ngoài 60 lần đầu lên thăm nhà con mình, lần đầu bước vào thế giới riêng của nó, lần đầu cảm nhận được nó là người thế nào, sống ra sao, khác thế nào so với thằng con trai ở tuổi 14. Tôi tin rằng, tâm trí ông vào lúc đó cũng nhiều xáo động - hóa ra thằng con mình sống như vậy, đây là ngôi nhà nhỏ của nó, thằng Tí tuổi 14, thằng Duy tuổi gần 40, hơn hai thập kỷ.

Từng câu hỏi của ông là tâm tình, là sự quan tâm, lo lắng một cách bản năng của người ba. Những câu trả lời của tôi, có thể ông sẽ nhớ hoặc sẽ quên. Nhưng điều đó chắc không quan trọng bằng hình ảnh ông sẽ lưu lại trong tâm trí của mình ngày hôm đó. Tôi cũng vậy, làm sao có thể quên.

Làm sao quên được cái khoảnh khắc khi ông lấy cái điện thoại cũ của mình ra rồi nói “đứng đó cho ba chụp tấm hình lưu lại!” Yêu cầu đó của ông làm tôi luống cuống. Khoảnh khắc ông đưa chiếc điện thoại lên, tôi hoàn toàn không biết mình phải phản ứng thế nào.

Tôi sẽ trông thế nào trong chiếc điện thoại của ông, sẽ như thế nào trong tâm trí của ông. Tấm hình đó, ông sẽ cất giữ ở đâu, để không tạo nên bất kỳ sự xáo trộn nào cho gia đình nhỏ của mình.

Sau khi tham quan căn hộ, chúng tôi ngồi trên sofa, tivi bật một video nhạc không lời để làm loãng đi cái bầu không khí thật vụng về của hai ba con lúc đó. Âm thanh phát ra từ chiếc tivi và những hình ảnh trong chiếc điện thoại của ông là chiếc cầu nối cho cuộc chuyện trò.

Ông cho tôi xem khu vườn nhỏ của mình, vài cây ăn trái do chính tay ông chăm.

Ông cho tôi xem căn nhà nhỏ trong căn hẻm nhỏ mà ông đợi được giá để bán.

Tôi hỏi thăm sức khỏe của ông, dạo này ăn uống thế nào, sao để mình ốm vậy.

Tôi hỏi thăm sức khỏe người phụ nữ cạnh ông lúc này.

Tôi hỏi thăm người con trai 20 tuổi của ông? Giờ nó đang làm gì?

Những câu hỏi của tôi nhận được câu trả lời đơn giản nhất có thể, từ ông. Như thể đó là phần cuộc sống riêng của ông, tôi là một người quen cũ vì một cơ duyên nào đó đi ngang nhà, hỏi thăm vài câu, biết vừa đủ.

Được cỡ 20 phút thì ông bảo phải đi về để mở cửa tiệm. Chủ Nhật không nghỉ, nay nghỉ buổi sáng để chạy qua đây. Trước khi về, ông ghé vào kệ sách của tôi, chọn ra một vài quyển sách tiếng Anh, ông lật ra một trang bất kỳ, rồi chọn một từ bất kỳ hỏi tôi chữ này đọc sao, nghĩa của nó là gì, sao nhiều sách tiếng Anh vậy, đọc hết chưa, có cuốn nào đọc rồi mà dễ hiểu không, cho ông được không, ông mang về đưa cho thằng kia đọc, nó cũng đang học tiếng Anh.

Khi trả lời từng câu hỏi của ông, mắt tôi nhìn thấy đôi tay gân guốc, đen nhẻm vì nắng gió, lật mở từng trang sách tiếng Anh.

Người đàn ông 63 tuổi chạm vào một góc trong thế giới riêng của con mình, hiếu kỳ, xa lạ, cố gắng để hiểu nó theo cách riêng của ông, một chút thôi cũng được.

Tôi đứng sau ông, đợi chờ tiếp những câu hỏi. Tôi đứng sau ông, ghi lại một dáng người trong tâm trí. Ấm áp.

Trước khi về, một lần nữa, ông dặn tôi nhớ ăn gà nướng, trái cây, hỏi lại lần thứ ba giữ xe ở đây bao nhiêu tiền, mặc vội chiếc áo khoác...

như thể ông đã đến lúc bước xuống khỏi chuyến tàu kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa thằng Tí tuổi 14 và thằng Duy tuổi 39.

Tôi theo ông xuống hầm xe để cùng ông đi ra khỏi khu chung cư. Tôi lại ngồi lên yên sau của chiếc xe Future cũ. Trên quãng đường vài trăm mét dưới hầm xe, sau một khoảng lặng giữa hai người, ông hỏi tôi câu hỏi cuối cùng trước khi bước chân ra khỏi chuyến tàu:

“Sao mày không lấy vợ đi con? Hay là mày không thích con gái?”.

Tôi im lặng, ông im lặng.

Sự im lặng chắc đã là câu trả lời. Câu trả lời chắc ông tìm thấy trong lúc dạo quanh căn hộ, mắt chạm phải vài tấm hình mà tôi chụp cùng bạn trai.

Xe dần chạy lên khỏi hầm. Nắng đã lên cao.

Tôi bước xuống xe, “Ba chạy xe cẩn thận, tới nơi nhắn tin con biết!”.

Tôi nhìn dáng ông dần xa. Nắng đã lên cao.